Epiretinaal Membraan: Oorzaken, Symptomen en Behandeling
Wat is een epiretinaal membraan?
Een epiretinaal membraan (ERM) is een dun laagje littekenweefsel dat zich vormt op het oppervlak van de macula, het centrale deel van het netvlies dat verantwoordelijk is voor scherp zicht. Dit membraan kan samentrekken en vervormingen veroorzaken in het netvlies, wat leidt tot een wazig of vervormd zicht (metamorfopsie).
Een ERM ontstaat meestal als gevolg van natuurlijke veroudering, maar kan ook worden veroorzaakt door andere oogaandoeningen zoals een glasvochtloslating, netvliesoperaties, ontstekingen of diabetische retinopathie. In de meeste gevallen ontwikkelt een epiretinaal membraan zich geleidelijk en veroorzaakt het milde tot matige visuele klachten. In sommige gevallen kan het zicht echter aanzienlijk worden aangetast, wat een chirurgische behandeling noodzakelijk maakt.
Hoewel een ERM niet altijd directe behandeling vereist, kan een vitrectomie noodzakelijk zijn als het membraan het gezichtsvermogen ernstig beïnvloedt. Deze ingreep verwijdert het glasvocht en het membraan om de spanning op de macula te verlichten en het zicht te verbeteren.
De macula is het centrum van het netvlies. Op dit deel worden de lichtstralen gefocust. Dit deel van het netvlies bevat de grootste concentratie van fotoreceptoren en is bijgevolg verantwoordelijk voor het waarnemen van details. De fovea (het centrum van de macula) is het meest belangrijke deel van het netvlies.
Een epiretinaal membraan of maculaire pucker is een fijn laagje littekenweefsel dat zich op de macula vormt. Het is net of er een doorschijnend cellofaan laagje op de macula komt te liggen en dit zal natuurlijk interfereren met het zicht. Doordat het littekenweefsel zal samentrekken, gaat ook het onderliggend netvlies plooien vertonen. De fotoreceptoren van het netvlies zijn bijgevolg niet meer regelmatig geordend en de patiënt zal vervormingen van het beeld ervaren.
Deze vervormingen noemt men metamortorsie. Bij een epiretinaal membraan is er geen echte oorzaak. In geval van een secundair membraan ligt de oorzaak bij een vooraf bestaande pathologie van het het oog, zoals een uveïtis (inwendige oogontsteking), een laserbehandeling van het netvlies of eerdere operatie.
De symptomen van een epiretinaal membraan
Een epiretinaal membraan (ERM) kan leiden tot verschillende visuele klachten, afhankelijk van de ernst van de aandoening. De symptomen ontwikkelen zich meestal geleidelijk en kunnen in de loop van de tijd verergeren.
Veelvoorkomende symptomen:
• Wazig zicht – Het zicht wordt minder scherp, vooral bij het lezen of kijken naar fijne details.
• Vervormd zicht (metamorfopsie) – Rechte lijnen, zoals deurposten of tekst, kunnen golvend of krom lijken.
• Dubbelzien in één oog (monoculair dubbelzien) – Objecten kunnen een schaduw of dubbele contouren vertonen.
• Verminderde contrastwaarneming – Kleuren en contrasten lijken doffer, waardoor het lastiger wordt om subtiele details te onderscheiden.
• Centrale vlek of wazige zone – Sommige patiënten ervaren een lichte vlek in het midden van hun zicht.
De ernst van de symptomen varieert per persoon. In milde gevallen veroorzaakt een ERM nauwelijks hinder, terwijl bij ernstigere vormen het dagelijkse functioneren, zoals lezen, autorijden of het herkennen van gezichten, bemoeilijkt wordt. Wanneer de klachten toenemen, kan een chirurgische ingreep (vitrectomie) nodig zijn om het membraan te verwijderen en het zicht te verbeteren.
Wenst u meer advies over uw oogaandoening? Raadpleeg onze oogarts in de oogkliniek!
Onze hoog gespecialiseerde chirurgen doen een grondige diagnose en bespreken met u in alle objectiviteit alle mogelijkheden en de pro’s en contra’s.
De oorzaken van een epiretinaal membraan
Een epiretinaal membraan (ERM) ontstaat door de vorming van littekenweefsel op de macula, wat kan leiden tot wazig en vervormd zicht.
Oorzaken van een epiretinaal membraan
De meest voorkomende oorzaak is een glasvochtloslating, een normaal verouderingsproces waarbij het glasvocht zich losmaakt van het netvlies. Andere oorzaken zijn:
• Netvliesoperaties of eerdere oogingrepen.
• Oogontstekingen zoals uveïtis.
• Netvliesscheuren of -loslatingen.
• Diabetische retinopathie of trombose in een netvliesader.
• Oogtrauma.
Risicofactoren voor een epiretinaal membraan
• Leeftijd (vooral 50+).
• Oogziekten zoals maculadegeneratie of diabetische retinopathie.
• Eerdere oogoperaties of verwondingen.
Behandeling van een epiretinaal membraan: wel of niet opereren?
Een epiretinaal membraan kan het gezichtsvermogen beïnvloeden, maar niet elke patiënt heeft direct een operatie nodig. De behandeling hangt af van de ernst van de symptomen en de impact op het dagelijkse leven.
Bij milde klachten, zoals lichte vervormingen of wazig zicht, is regelmatige monitoring door een oogarts vaak voldoende. Als de visuele hinder toeneemt en dagelijkse activiteiten, zoals lezen of autorijden, moeilijk worden, kan een vitrectomie overwogen worden.
Tijdens een vitrectomie verwijdert de oogchirurg het glasvocht en het epiretinale membraan, wat het netvlies weer vlak trekt en het zicht verbetert. Deze ingreep is doorgaans veilig en effectief, maar de beslissing om te opereren wordt individueel afgestemd op de patiënt.
Wat is een vitrectomie
Een vitrectomie is een chirurgische ingreep die wordt uitgevoerd om aandoeningen in het glasvocht en het netvlies van het oog te behandelen. Het glasvocht, een heldere gelachtige substantie die het binnenste van het oog opvult, wordt tijdens de procedure gedeeltelijk of volledig verwijderd. Deze ruimte wordt vervolgens opgevuld met een speciale vloeistof, gas of siliconenolie, afhankelijk van de aard van de behandeling.
Vitrectomie wordt toegepast bij diverse oogproblemen, zoals netvliesloslating, macula-operaties (zoals een epiretinaal membraan of maculagat), ernstige glasvochtbloedingen of infecties, en bij complicaties van diabetes aan het netvlies. Door het glasvocht te verwijderen, krijgt de oogarts beter toegang tot het netvlies om het te herstellen of andere behandelingen uit te voeren.
De procedure wordt meestal uitgevoerd onder lokale verdoving en duurt gemiddeld 20 tot 60 minuten, afhankelijk van de complexiteit van het probleem. Na de operatie kan enige hersteltijd nodig zijn, afhankelijk van de gebruikte vulstof en het type ingreep. Vitrectomie is een veilige en effectieve procedure die vaak leidt tot significant verbeterd zicht of het behoud van het gezichtsvermogen.
Behandeling van epiretinaal membraan: Vitrectomie
Als u een duidelijke visusdaling heeft en metamortorisie (beeldvorming) ervaart is een operatie aangewezen. Zo zal men het zicht kunnen verbeteren maar tevens een verdere visusdaling kunnen stoppen. Een epiretinaal membraan kan verwijderd worden via een vitrectomie.
Netvlieschirurg: Dr. Bart Pion
Dr. Bart Pion, specialist in vitreoretinale chirurgie, is een toonaangevend netvlieschirurg met jarenlange ervaring in complexe netvliesoperaties. In 2002 behaalde hij magna cum laude zijn diploma Geneeskunde aan de Vrije Universiteit Brussel, waarna hij zich specialiseerde in netvliesloslating, maculachirurgie en andere geavanceerde vitreoretinale ingrepen. Door voortdurende bijscholing en deelname aan internationale congressen blijft hij steeds op de hoogte van de nieuwste innovaties in netvlieschirurgie.
Van 2010 tot 2023 was Dr. Pion hoofd oogchirurgie in het Sint-Pietersziekenhuis Brussel, waar hij 13 jaar lang de meest complexe oogoperaties uitvoerde en een team van meer dan 20 oogchirurgen leidde. In deze periode bouwde hij een sterke reputatie op in netvlieschirurgie, cataractchirurgie en refractieve behandelingen.
Hier voert hij vitrectomieën, laserbehandelingen en andere innovatieve technieken uit om het zicht van zijn patiënten te herstellen en te beschermen. Focus Eye Clinic is het enige extramurale centrum in België waar netvlieschirurgie in een ambulante setting wordt uitgevoerd, wat patiënten een snelle en efficiënte behandeling biedt zonder ziekenhuisopname. Zijn toewijding aan precisie, innovatie en de hoogste kwaliteitszorg maakt hem een autoriteit in netvlieschirurgie en vitreoretinale aandoeningen.
35 jaar expertise en vertrouwen in oogzorg
De nieuwste ooglasertechnologie, uniek in België
Zwitserse precisie van Ziemer Z8 Femto-laser voor hyper gepersonaliseerde behandelingen.
Een team van ervaren oogartsen voor optimale zorg
Met meer dan 2000 operaties per jaar en 35 jaar ervaring hebben we de nodige expertise om je ogen de beste zorgen te geven.
Hoge patiënttevredenheid door persoonlijke aanpak
Wij doen elke dag ons uiterste best voor onze patiënten. Samen, zorgzaam en uitmuntendheid. Dat zijn onze waarden waarvoor we staan.
Een comfortabel en aangenaam kader voor jouw behandeling
Een warm en persoonlijk ontvangst in een stijlvolle omgeving.
Altijd de beste oogzorg voor jouw oogaandoening
Hoogtechnologische apparatuur voor optimale oogzorg
Investeren in de nieuwste technologie voor de beste resultaten
Bij Focus Eye Clinic combineren we expertise en innovatie met de modernste apparatuur in de oogheelkunde, gericht op het behandelen van verschillende oogaandoeningen. Met technologieën zoals de Ziemer Z8 Femtolaser en WaveLight® EX500 excimerlaser voeren we refractieve behandelingen (onder andere Femto-LASIK, PRK en SMILE) uit met ongeëvenaarde precisie.
Voor cataractchirurgie maken we gebruik van geavanceerde systemen zoals de Zeiss CALLISTO, IOLMaster 700 en Alcon Centurion Vision System, wat resulteert in uiterst nauwkeurige implantlensmetingen en voorspelbare resultaten. Daarnaast stellen we met de Heidelberg Spectralis HRA-OCT, Pentacam® HR en Nidek OPD-Scan III een uitgebreide diagnose voor uiteenlopende oogaandoeningen.
Bij de behandeling van droge ogen zetten we onder meer LipiScan en LipiFlow in voor duurzame verlichting van klachten. Dankzij deze innovatieve apparatuur biedt Focus Eye Clinic veilige, efficiënte en persoonlijke oogzorg van de hoogste kwaliteit — volledig afgestemd op uw individuele behoeften.
Persoonlijke aanpak en zorg op maat
Bij Focus Eye Clinic staat uw zorg centraal. Ons team van verpleegkundigen, optometristen en assistentes werkt samen met één doel: het verbeteren van uw zicht. Vanaf uw eerste contactmoment tot de laatste controle begeleiden wij u met een persoonlijke en zorgzame aanpak.
Een multidisciplinair team voor uw behandeling:
Ons ervaren multidisciplinair team biedt een breed scala aan oogheelkundige behandelingen. Na een eerste diagnose verwijzen we u door naar de arts die het beste aansluit bij uw specifieke noden, zodat u verzekerd bent van de hoogste kwaliteit van zorg.
Uw persoonlijke aanspreekpunt:
Gedurende het hele traject staat een vaste assistente voor u klaar. Zij kent uw dossier door en door en zorgt ervoor dat al uw vragen snel en duidelijk worden beantwoord. Indien nodig brengt zij u direct in contact met de juiste arts.
Snelle en efficiënte opvolging
We streven ernaar om u binnen twee weken een afspraak te bieden en plannen samen met u het meest geschikte moment. Dit efficiënte systeem zorgt voor een vlotte en persoonlijke ervaring, zodat u zich volledig op uw behandeling kunt concentreren.
Een luxueus en comfortabel kader bij Focus Eye Clinic
Bij Focus Eye Clinic geloven we dat een medische behandeling niet alleen effectief, maar ook comfortabel en rustgevend moet zijn. Daarom hebben wij onze kliniek ingericht met oog voor luxe en comfort, zodat u zich vanaf het eerste moment volledig op uw gemak voelt.
Onze moderne en stijlvolle ruimtes stralen kalmte en vertrouwen uit, en zijn ontworpen om u een ontspannen ervaring te bieden. Van de warme ontvangst bij de receptie tot de comfortabele wachtruimtes en state-of-the-art behandelkamers, elk detail is zorgvuldig gekozen met uw welzijn in gedachten.
Bij Focus Eye Clinic combineren we geavanceerde technologie met een luxueuze omgeving, zodat u kunt genieten van de hoogste kwaliteit zorg in een setting die rust en vertrouwen uitstraalt. Uw gezondheid en comfort zijn onze prioriteit, en dat merkt u bij elk bezoek.
